Memlekettik qyzmets'iler qazaq tilin bily' boi'yns'a test tapsyrdy
Qazaqstan Respy'bli'kasynda tilderdi damyty' men qoldany'dyn' 2011-2020 jyldarg'a arnalg'an memlekettik bag'darlamasynyn' mindetterin ju'zege asyry' barysynda 2014 jyldyn' 11-21 qan'tar aralyg'ynda Qarag'andy oblysynyn' (Qarag'andy, Jezqazg'an, Sa'tbaev, Qarajal, Balqas', Pri'ozersk qalalary) memlekettik qyzmets'ileri qazaq tilin men'gery' den'gei'in anyqtay'g'a arnalg'an test tapsyrdy. Testiley' QAZTEST ju'i'esi negizinde Ulttyq testiley' ortalyg'ynyn' ui'ymdastyry'ymen o'tti. Is-s'arany Qarag'andy oblysy a'kimdiginin' Tilderdi damyty' basqarmasynyn' ui'ymdastyry'ymen basqarma qyzmetkerleri ja'ne jergilikti memlekettik tildi oqyty' ortalyqtarynyn' jay'apty qyzmetkerleri ju'zege asyrdy. Testiley'ge qala a'kiminin' apparat qyzmetkerleri, quqyq qorg'ay' organdary, oblystyq departament qyzmetkerleri ja'ne t.b. memlekettik qyzmets'iler qatysty. Testileny's'ilerdin' jalpy sany 1110 qyzmets'ini qurady. Onyn' is'inde Qarag'andy qalasy boi'yns'a – 453, Jezqazg'an qalasy – 208, Sa'tbaev qalasy – 105, Qarajal qalasy – 85, Balqas' qalasy – 195, Pri'ozersk qalasy – 63 memlekettik qyzmets'i testiley'den o'tti. Say'alnama qorytyndysy boi'yns'a jalpy QAZTEST ju'i'esi boi'yns'a test tapsyry'g'a qatysy's'ylardyn' 28,6%-y u's'in qi'yn, 61% u's'in ortas'a, 9,8% u's'in jen'il, 0,6% u's'in o'te jen'il bolg'an. Qatysy's'ylarg'a qi'yndyq ty'g'yzy'ynyn' sebebi: testileny's'ilerdin' 15,04% u's'in qazaq tili ana tili bolyp sanalmai'dy, onyn' is'inde o'zge ult o'kilderinen orys, tatar, y'krai'n, ka'ris, belory's, dag'ystandyq, bolgar, y'dmy'rd, qytai', nemis, moldavan, bas'qurt, lezgi'n, mordvi'nder qatysty. Al testileny's'ilerdin' 98% u'lesi testiley'den birins'i ret o'tken. Sonymen qatar «Tyn'dalym» bo'ligin tyn'day'da, «Oqylym» bo'ligin oqyp tu'siny'de azdag'an qi'yndyqtar ty'yndady, o'i'tkeni eresek turg'yndardyn' ko'ps'iligi qazaq tili sabaqtaryn mektepte, jog'ary oqy' oryndarynda qurylymdyq grammati'ka bag'ytynda u'i'rengen. Sondyqtan tildin' fy'nktsi'onaldyq qyzmetin u'i'reny'de, i'ag'ni' tyn'dap tu'siny', oqyp tu'siny', jaza bily', so'i'lei' bily' si'i'aqty so'i'ley' a'reketinin' tu'rlerin men'gery'de qi'yndyqtary bar. Qazaq tilin men'gery' den'gei'in anyqtay'g'a bag'yttalg'an mundai' di'agnosti'kalyq testiley'din' na'ti'jeliligi memlekettik tildi men'gery' den'gei'in a'dil tu'rde ta'y'elsiz bag'alay'da, qazaq tilin oqyty' ky'rstarynda oqyty'dy ti'imdi josparlay'g'a mu'mkindik beredi. Testiley' na'ti'jesi memlekettik qyzmets'ilerdin' qazaq tilin qandai' den'gei'de men'gergendigin anyqtay' arqyly qazaq tilin oqyty' men u'i'reny' bag'yttaryna ti'imdi joldardy anyqtay'g'a qolai'ly, qazaq tilin oqyty' mazmuny anyqtalady ja'ne ti'imdi a'distemelerdi qoldany'dyn' bag'ytyn ko'rsetedi.
Back to the list
