Qazaq tilin s'etel tili nemese ekins'i til retinde oqyty' a'distemesi negizinde qazaq tilin oqyty'g'a arnalg'an oqy'-a'distemelik kes'en a'zirley' o'z ma'resine jetti
Qazaqstan Respy'bli'kasy Ma'deni'et ja'ne aqparat mi'ni'strligi Til komi'tetinin' tapsyrysy boi'yns'a Qazaqstan Respy'bli'kasy Bilim ja'ne g'ylym mi'ni'strligine qarasty Ulttyq testiley' ortalyg'y 2011-2012 jyldar aralyg'ynda Qazaqstan Respy'bli'kasynda tilderdi damyty' men qoldany'dyn' 2011-2020 jyldarg'a arnalg'an memlekettik bag'darlamasynyn' memlekettik tildi oqyty'dyn' a'disnamasyn jetildiry' men standarttay' mindetin iske asyry' maqsatynda u'zdiksiz bilim bery' modeli arqyly «Qazaq tilin s'etel tili nemese ekins'i til retinde oqyty'» a'distemesi negizinde qazaq tilin oqyty'g'a arnalg'an oqy'-a'distemelik kes'en a'zirley'di ai'aqtady.
Qazaq tilin oqyty'g'a arnalg'an ti'ptik oqy'-a'distemelik kes'en a'zirley' jumystary 2011 jyldyn' s'ilde ai'ynan bastalyp 2012 jyldyn' jeltoqsan ai'yna dei'in sozyldy. Ti'ptik oqy'-a'distemelik kes'endi a'zirley'din' negizgi mazmuny – azamattardyn' qazaq tilin men'gery' den'gei'in bag'alay' arqyly olardyn' til men'gery'degi jetistikterine maqsatqa lai'yqtap oqyty'da halyqaralyq til men'gery' ta'jiri'beleri negizinde a'disnamany jetildiry'.
«Til bilimin bag'alai'tyn halyqaralyq ju'i'elerge uqsas qazaq tilin men'gery' den'gei'in bag'alai'tyn ju'i'e jasaly'y kerek ja'ne og'an sa'i'kes qazaq tilin oqyty' a'distemesi qalyptastyryly'y kerek» degen Qazaqstan Respy'bli'kasy Prezi'denti N.Nazarbaevtyn' tapsyrmasymen Qazaqstan Respy'bli'kasy Bilim ja'ne g'ylym mi'ni'strligine qarasty Ulttyq testiley' ortalyg'ynda azamattardyn' qazaq tilin men'gery' den'gei'in bag'alai'tyn QAZTEST ju'i'esi quryldy. Osy rette, 2008 jylg'y 11 qyrku'i'ektegi Qazaqstan Respy'bli'kasy U'kimeti qoldanysqa engizgen «QAZTEST ju'i'esin damyty' men engizy'» tujyrymdamasy negizinde a'zirlenip, qoldanysqa engizilip otyrg'an azamattardyn' qazaq tilin men'gery' den'gei'in bag'alay' ju'i'esi – QAZTEST atalg'an a'disnamag'a negizgi tirek boldy.
Qazaq tilin oqyty'g'a arnalg'an ti'ptik oqy'-a'distemelik kes'en til men'gery'din' halyqaralyq a'distemelerine, qazaq tilin men'gery'din' talaptaryn anyqtai'tyn memlekettik standarttarg'a negizdeldi.
Ti'ptik oqy'-a'distemelik kes'en kelesi bo'likterden turady:
- Qazaq tilin men'gery'din' kommy'ni'kati'vtik tildik quzyrettilik talaptaryn anyqtai'tyn memlekettik standarttar (QR ST 1926-2009, QR ST 1928-2009, QR ST 1929-2009, QR ST 1925-2009, QR ST 1927-2009) – 3000 dana,
- Qazaq tilin oqyty'g'a arnalg'an ortaq ti'ptik bag'darlama – 1000 dana,
- Taqyryptyq leksi'kalyq so'zdik qor (bes den'gei' boi'yns'a: qarapai'ym, bazalyq, orta, ortadan jog'ary ja'ne jog'ary) – 25 000 dana,
- Qazaq tilinin' grammati'kalyq anyqtag'ys'y – 4000 dana,
- Qazaq tilin oqyty'g'a arnalg'an oqy'lyqtar (bes den'gei' boi'yns'a) – 20 000 dana,
- QAZTEST test tapsyrmalary (bes den'gei' boi'yns'a) – 30 000 test tapsyrmasy,
- Qazaq tilin men'gery' den'gei'in bag'alay' emti'hanyna dai'yndyq oqy'-a'distemelik quraldary (bes den'gei' boi'yns'a) – 25 000 dana,
- Qazaq tilin men'gery' den'gei'in bag'alay'g'a arnalg'an kompьi'y'terlik bag'darlama – 5000 dana DVD di'skileri.
Ti'ptik oqy'-a'distemelik kes'ennin' osy atalg'an bo'likteri Ulttyq testiley' ortalyg'y tarapynan a'zirlenip, memlekettik tapsyrystyn' negizinde jetkilikti ko'lemde baspadan jaryqqa s'yg'aryldy, memlekettik tildi oqyty'dyn' o'n'irlik ortalyqtary qamtamasyz etildi.
Memlekettik standarttar men qazaq tilin oqyty'g'a arnalg'an ti'ptik bag'darlama danalary barlyq memlekettik organdarg'a, ulttyq kompani'i'alar men o'zge de mu'ddeli mekemelerge tegin taratyldy. Endigi jerde qazaq tilin men'gery' talaptary men ony oqyty' ko'lemi, mazmuny boi'yns'a s'es'im qabylday'g'a normati'vti qujat retinde barlyq quzyrly mekemelerdin' de qaramag'ynda bar. Memlekettik standarttar men qazaq tilin oqyty'dyn' ortaq ti'ptik bag'darlamasy kez kelgen mekeme qyzmetkerlerine qazaq tilin oqyty'da negizgi talaptardy naqtylap, anyqtap bery'ge o'z septigin ti'gizedi.
Qazaq tilin oqyty'dyn' talaptary qazaq tilin men'gery' den'gei'lerine sa'i'kes ju'i'elendi.
Qazaq tilin men'gery'din' kommy'ni'kati'vtik tildik quzyrettilik talaptaryn anyqtai'tyn memlekettik standarttardy qoldanysqa engizy' arqyly qazaq tilin oqyty' a'disnamasy standarttaldy.
«Qazaq tilin s'etel tili nemese ekins'i til retinde oqyty'» a'distemesi negizinde birnes'e ret respy'bli'kalyq da'rejede qazaq tilinin' oqyty's'ylary men a'diskerlerine arnalg'an biliktilikti arttyry' semi'narlary men ky'rstary ui'ymdastyrylyp, oqyty's'ylar men a'diskerlerge a'distemelik ko'mek ko'rsetildi. Qazaq tilinin' oqyty's'ylary tildi oqyty'dyn' jan'a a'disterin men'gerdi, s'eberlik sabaqtary barysynda bilimderin s'yn'dai' tu'sti.
A'zirlengen qazaq tilin oqyty'g'a arnalg'an ti'ptik oqy'-a'distemelik kes'en eresekterge qazaq tilin oqyty'dy jan'a beleske ko'termek, o'i'tkeni kes'ennin' qurylymdyq bo'likteri mazmuny jag'ynan halyqaralyq til men'gery'din' ozyq ta'jiri'belerine negizdelgen ja'ne zamanay'i' suranysqa sa'i'kes keledi.
